W kontekście społecznym i kulturowym Lublin przypomina ogromną mozaikę. Gdy przyglądamy się jej z dystansu, naszym oczom ukazuje się cudowny obraz stworzony z setek małych, kolorowych szkiełek. I choć najlepszy efekt dają nam one dopiero ułożone w jeden wzór, to każde z osobna również potrafi zachwycić. Dlatego dziś prezentujemy 10 aktywistek i aktywistów z Lublina, których warto poznać. To dzięki nim miasto zmienia się na lepsze.

1. Ewa Dados

Redaktor Ewa Dados jest postacią legendarną w Lublinie i całym kraju. Od wielu lat pracuje w Polskim Radiu Lublin, gdzie przygotowuje audycje dotyczące osób niepełnosprawnych i pomagające tymże w poznaniu świata. Dodatkowo, jako społecznik, aktywnie angażuje się w pomoc osobom niepełnosprawnym, starszym czy biedniejszym. Współpracuje z wieloma instytucjami charytatywnymi, a także często sama jest motorem różnego typu akcji i wydarzeń. Jednym z najpopularniejszych, którego była inicjatorem, jest powstała w Lublinie, ale mająca charakter ogólnopolski, akcja „Pomóż Dzieciom Przetrwać Zimę”. Wydarzenie organizowane jest rokrocznie od 1993, kiedy to miała miejsce pierwsza jego edycja. Co roku przed nadejściem zimy wolontariusze i sztab „Pomóż Dzieciom Przetrwać Zimę” zachęcają do oddawania niepotrzebnych ubrań, zabawek czy artykułów gospodarstwa domowego rodzinom potrzebującym. W tym roku za swoje wieloletnie działania społeczne Ewa Dados została laureatem Europejskiej Nagrody Obywatelskiej.

2. Jacek „Jaco” Harasimiuk

To chyba jeden z najbarwniejszych deskorolkarzy w naszym kraju. Na ulicy nie sposób przejść obojętnie obok jego osoby.

Jacek Harasimiuk od lat zajmuje się rozwijaniem sceny deskorolkowej w Lublinie.

Prowadzi warsztaty, opowiada o deskorolce i pilnuje, by na stworzonym „między innymi jego rękami” skateparku 1st Floor panowały odpowiednie warunki do jazdy. Dodatkowo od kilku lat współpracuje z fundacją Teatrikon opiekującą się osobami niepełnosprawnymi. Jego działania społeczne i współpraca z Fundacją doprowadziły nawet do cyklu warsztatów deskorolkowych dla podopiecznych instytucji. Jacek Harasimiuk jest też laureatem lubelskiej nagrody kulturalnej „Żurawie”.

3. Tomasz Pietrasiewicz

Dyrektor Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN, czyli jednej z najważniejszych instytucji Lublina działającej w przestrzeni społeczo-historyczno-kulturalnej. To miejsce upamiętniające i ukazujące elementy wielokulturowości Lublina. Dzięki tej instytucji poznajemy historię lubelskich Żydów, a postrzeganie tego narodu w kraju przestało nosić tak mocne, ksenofobiczne znamiona. Co więcej, Ośrodek zajmuje się też animowaniem życia dawnej społeczności żydowskiej miasta poprzez organizowanie Zjazdu Lublinerów. Przybliża mieszkańcom Koziego Grodu historię oraz tradycje ich kultury i przede wszystkim je upamiętnia.

A to oczywiście nie wszystkie działania Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN i Tomasza Pietrasiewicza, który jest także laureatem wielu nagród i wyróżnień związanych ze swoją działalnością.

4. Cezary Hunkiewicz i Anna Bakiera

Ten duet od blisko pięciu lat dba o to, by w Lublinie sztuka uliczna i jej twórcy czuli się jak pączki w maśle. Choć, jeżeli jest taka potrzeba, równie chętnie zrobią z nich kruszonkę. Anna Bakiera i Cezary Hunkiewicz wspólnie prowadzą Brain Damage Gallery, czyli miejsce, którego głównym celem jest pokazywanie sztuki ulicznej i promowanie jej. Obecnie galeria znajduje się w Centrum Spotkania Kultur. Droga tam wiodła jednak przez pustostany lub niewielkie lokale, z których uczynili siedzibę Brain Damage Gallery.

Nazwa odnosiła się do marki, pod którą powstawał magazyn o światowym graffiti. Pierwszy numer ukazał się 20 lat temu. Pismo wydawane było w wersji dwujęzycznej w wielu krajach Europy i Świata. Ponadto, pod egidą Brain Damage oraz Europejskiej Fundacji Kultury Miejskiej – którą również prowadzą Cezary i Anna – odbywają się różnego typu spotkania i festiwale jak choćby Lubelski Festiwal Graffiti.

5. Michał Wolny

Od lat związany z dwiema lubelskimi organizacjami: Towarzystwo dla Natury i Człowieka oraz Porozumienie Rowerowe. To główny obszar jego działalności. Razem z „Towarzystwem” Michał Wolny stara się edukować i uświadamiać społeczność Lublina w kwestiach ważnych przyrodniczo, obywatelsko i środowiskowo. Z kolei w ramach działalności „Porozumienia rowerowego” walczy o poprawienie warunków kolarzy na drogach, większą ilość ścieżek rowerowych czy wzajemny szacunek wszystkich uczestników ruchu.

6. Mietek Jurecki

Nazwisko tego człowieka może się, i bardzo słusznie, kojarzyć również z zespołem Budka Suflera. Mietek Jurecki, były członek grupy, od lat zajmuje się działalnością okołomuzyczną. Jest jednym z głównych sprawców i inicjatorów festiwalu Solo Życia. Jest też prezesem stowarzyszenia pod tą samą nazwą. Festiwal ma za zadanie pomóc młodym, uzdolnionym muzycznie osobom w podjęciu pierwszego kroku do profesjonalizacji i rozwoju swojej pasji. Laureaci konkursu mogą liczyć na sfinansowanie nagrania piosenki w profesjonalnym studiu, promocję w mediach, a także występ podczas uroczystej gali.

7. Jakub Szwed i Joanna Reczek-Szwed

Lubelskie „Power Couple” – i to dosłownie. Od lat prowadzą wspólnie Fundację Sztukmistrze, nawiązującą oczywiście do Sztukmistrza z Lublina, specjalizującą się w sztuce nowego cyrku. Wspólnie nie tylko uczą żonglowania, pokazują zabawy z hula hop czy różnego typu akrobacje, ale przede wszystkim zarażają pasją i miłością do tego typu aktywności.

W ramach pracy fundacji starają się promować żonglerkę, akrobatykę, jak i wszelakie dyscypliny sztukmistrzów. Przez lata przygotowywali i organizowali cykle showcase’ów „Variete”, na których pojawiali się różnego typu artyści. Są też organizatorami wielu lubelskich wydarzeń i festiwali związanych ze sztuką nowego cyrku i aktywistami powiązanymi z Europejską Konwencję Żonlgerską.

8. Arkadiusz Kaźmierak

Niegdyś rozpoznać można go było po charakterystycznym kaszkiecie założonym na równie charakterystyczne dredy. Teraz, gdy zmienił fryzurę, pozostał już tylko kaszkiet i jego wyjątkowe działania kulturalne w przestrzeni miejskiej miasta.

Arek odpowiedzialny jest za opracowanie i przygotowanie wielu wydarzeń, które odbywają się na terenie Lublina.

Wiele z nich to jego autorskie pomysły, które jako animator kultury wciela w życie. Jednym z nich jest Centralny Plac Zabaw. To twór, który pojawia się rokrocznie na placu przed lubelskim Centrum Kultury w okresie wakacji. W ramach Centralnego Placu Zabaw promowany jest sport, zdrowy styl życia i przede wszystkim aktywności oraz ciekawe formy spędzania wolnego czasu związane z kulturą miejską. Poznamy tam zatem deskorolkę, BMX, taniec, dj-ing, a także popularny ostatnio slackline lub street workout.

Arek, podobnie jak pierwszy na tej liście Jacek Harasimiuk, za swoje działania także został wyróżniony statuetką „Żurawia”.

9. Szymon Pietrasiewicz

Na co dzień zajmuje się działaniami kulturalno-społecznymi w ramach Centrum Kultury, jednak jego autorskimi projektami są: Most Kultury i Punkt Kultury.

Pierwszy, zlokalizowany na Moście im. M. Lutosławskiego w Lublinie działa w okresie wiosenno-letnim. Tam Szymon wraz z zespołem przygotowują i promują kulturę, zapraszając na liczne warsztaty, spotkania, potańcówki, koncerty czy wystawy. Drugie dziecko Pietrasiewicza, Punkt Kultury, to częściowo świetlica, częściowo klub, w którym spotkamy się z kulturą wszelaką. Całość stworzona z myślą o aktywizacji nieco zaniedbanej i zapomnianej okolicy Dworca PKP, gdzie mieście się Punkt Kultury. Dlatego odbywają się tu warsztaty, spotkania czy koncerty.

10. Ojciec dr Filip Leszek Buczyński

Pomysłodawca i założyciel lubelskiego Hospicjum im. Małego Księcia to już postać znana nie tylko lokalnie. W 1997 roku powołał do życia jedyne w Polsce południowo-wschodniej domowe hospicjum dla dzieci i młodzieży. Od tego czasu wspólnie z zespołem specjalistów i wolontariuszy opiekuje się nieuleczalnie chorymi dziećmi. Wspólnie z ich rodzinami starają się tworzyć im jak najlepsze warunki do życia i funkcjonowania. Ojciec Doktor Filip Buczyński wielokrotnie pojawiał się w mediach, promując działanie Hospicjum i opowiadając o jego pacjentach. Instytucję od lat wspiera też m.in. aktorka Magdalena Różdżka.

Warto, mając w perspektywie przekazywanie 1 proc. podatku, zapoznać się z działalnością fundacji i organizacji, z którymi związane są powyższe postaci. A to jedynie niewielka część ludzi i instytucji z Lublina.

Tekst: Jacek Słowik