Previous Slide Icon Next Slide Icon
Play Daily Button Pause Daily Button
Exit Daily Button

A może Warszawa jednak jest drugim Berlinem? Postanowiliśmy to sprawdzić

O rzekomej "berlińskości" Warszawy pisaliśmy już niejednokrotnie. Tym razem postanowiliśmy sprawdzić w praktyce, gdzie zaczynają się podobieństwa, a gdzie przebiegają różnice pomiędzy tymi miastami. Wybraliśmy się w tym celu na wycieczkę po stolicy.
.get_the_title().

Hasła w stylu „Warszawa nowym Berlinem” czy „Warszawa drugim Berlinem”, które od dłuższego czasu pojawiają się w mediach, wywołują dokładnie tyle samo ekscytacji, co poirytowania. Warszawę i Berlin łączy historia, podobna architektura oraz styl ubierania się i otwartość mieszkańców. Ale nie oszukujmy się, pomimo wielu podobieństw wciąż bardzo się różnimy. Wynika to głównie z roli, jaką odgrywają oba miasta w kontekście całego kraju. Frankfurt oraz Hamburg znacznie wyprzedzają Berlin pod względem gospodarczym, a stolica Niemiec jest jednym z biedniejszych ośrodków w państwie naszych sąsiadów. Odbija się to na inwestycjach, które raczej omijają Berlin, oraz na rynku pracy, który jest dużo mniej atrakcyjny niż w pozostałych częściach kraju. W połączeniu z zabezpieczeniem socjalnym stwarza to „leniwą atmosferę” i działa jak magnes na przeprowadzających się do miasta artystów czy freakow.

Warszawa natomiast wciąż pozostaje najbogatszym oraz największym ośrodkiem w Polsce – przyciąga zarówno inwestorów, jak i spragnionych kariery Polaków. Stolica nie rozpieszcza więc swoich mieszkańców – spieszące się tłumy na ulicach, nadgodziny w korpo czy w końcu wpatrzeni w macbooki freelancerzy, którzy całe dnie spędzają w kawiarniach, to codzienne sceny z życia Warszawy. Warszawiacy nie są też masowo zainteresowani losami swojego miasta. Być może wynika to z przepracowania i braku czasu, a może tak naprawdę z faktu, że wszystko im jedno. Co innego Berlin.

W momencie gdy gentryfikacja zaczęła wyjaławiać berlińskie dzielnice, mieszkańcy stawiali zdecydowany opór.

Manifestacje, blokady czy hasła wywieszone w oknach to wciąż popularny widok w stolicy Niemiec. Warszawiacy nie oponują tłumnie, gdy wyluzowane niegdyś Powiśle zamienia się w jeden wielki apartamentowiec, albo gdy Pradze grozi wzmocnienie i tak widocznych już nierówności po prowadzonej tam rewitalizacji. Oczywiście mamy aktywne ruchy miejskie nagłaśniające te sprawy, ale nie oszukujmy się, nie porywają one mas, raczej drążą skały.

Ale narracja o „berlińskości” Warszawy nie wzięła się znikąd. Choć w ogólnym ujęciu zwracają uwagę różnice, chcielibyśmy skupić się na tych elementach kultury naszej stolicy, które rzeczywiście czerpią z pozytywnej aury Berlina (łącznie ze wszystkim konsekwencjami tych działań, także tymi negatywnymi). Czy faktycznie oddają jego klimat? Postanowiliśmy to sprawdzić i ustalić, czy Warszawa na pewnym polu faktycznie jest konkurencją dla tego miasta. Wybraliśmy się wraz z mytaxi na długą wycieczkę po polskiej stolicy, rozmawialiśmy z warszawiakami i odwiedziliśmy popularne kluby, kawiarnie oraz sklepy. Oto nasza pierwsza relacja z tej podróży.

Praga – czy rewitalizacja bez gentryfikacji jest w ogóle możliwa?

Swoją wycieczkę po Warszawie rozpoczęliśmy od Pragi, która znalazła się ostatnio na 4. miejscu najfajniejszych europejskich dzielnic. Ten sam ranking wygrał berliński Kreuzberg, który jak się okazuje, ma z Pragą więcej wspólnego, niż może się wydawać. Po pierwsze – sztukę uliczną, której nie powstydziłaby się nawet stolica Niemiec. W okolicy ul. Strzeleckiej znaleźliśmy duży mural „Warszawa Wschodnia” autorstwa hiszpańskiego artysty Sebasa Velsco. Projekt powstał w zeszłym roku ramach festiwalu Street Art Doping. Tuż obok, na ul. Stalowej zobaczyć zaś można ciekawą pracę Ernesta Zacharevica. Zresztą na terenie całej dzielnicy znajdziecie całą masę przykładów dobrego street artu.

ul. Strzelecka i Stalowa, Praga
ul. brzeska i 11 listopada

Dalej wybraliśmy się w stronę Podwórka na 11 Listopada. Obiekt to nie tylko znane wszystkim Chmury, Skład Butelek czy Hydrozagadka, ale również znajdujący się w kamienicy Teatr Academia, który był jednym z pierwszych miejsc tworzących nowe, kulturalne oblicze Pragi. Nawet jeżeli nie uda wam się zobaczyć prezentowanych w placówce spektakli, sprawdźcie konieczne klatkę schodową, która prowadzi do ich siedziby. Gwarantujemy, że poczujecie się tam jak w Berlinie.

Podwórko na 11 Listopada, Praga
Teatr Academia, 11 Listopada

Na tym jednak wcale nie kończą się podobieństwa. Stolica Niemiec, jak wspominaliśmy we wstępie, od dłuższego czasu boryka się z problemem gentryfikacji. Dotyczy to szczególnie takich dzielnic jak Kreuzberg, Neukölln i Prenzlauer Berg. Dzielnice, które kilkanaście lat temu słynęły z wysokiej przestępczości i biedy, zapełniły się powoli pracowniami, modnymi knajpami oraz nowymi, bogatszymi lokatorami. Odbiło to się znacząco na wysokości czynszów, które były zwyczajnie zbyt wysokie dla mieszkających tam od lat ludzi. Świadkami podobnego zjawiska, choć oczywiście na dużo mniejszą skalę, jesteśmy obecnie na warszawskiej Pradze.

Najlepszym przykładem gentryfikacji może być znajdujące się na ul. Mińskiej Soho Factory, które pierwotnie miało rewitalizować dzielnicę.

Obiekt, który jest siedzibą wielu firm, głównie z branży kreatywnej oraz lokali gastronomicznych, podzielił mieszkańców Pragi na bogatszych oraz biedniejszych. Nie oszukujmy się – typowy mieszkaniec dzielnicy nie ma bowiem czego szukać w Soho. Drogie knajpy, apartamentowce czy w końcu sklepy z garniturami są skierowane raczej do bogatych mieszkańców centrum. Niezwykle wymowna jest również brama do Soho, która tworzy pewnego rodzaju getto.

Życie za murami Soho to rozpadające się, nieremontowane od lat kamienice, upadające zakłady krawieckie i sklepy z browarami za 2 złote.

SOHO FACTORY
Sąsiedztwo SOHO FACTORY

Kolejnym przykładem nieprzemyślanej rewitalizacji jest budowane właśnie osiedle BOHEMA, które powstaje na terenach dawnej fabryki Polleny. Wszystko wskazuje na to, że miejsce stanowić będzie konkurencję dla SOHO FACTORY, co pozwala już na starcie przewidzieć skutki tej inwestycji. Niestety, obiekt, który mógłby zostać świetnie wykorzystany kulturalne czy społeczne, pogłębi jedynie panujące w dzielnicy nierówności. Warszawa niestety nie wyciąga wniosków z błędów swoich zachodnich sąsiadów, a szkoda, bo nie takiej rewitalizacji chcemy w Warszawie.

Dawna Fabryka Polleny, ul. Szwedzka
Osiedle Bohema, ul. Szwedzka

Wola nie wykorzystuje swojego potencjału

Prosto z Pragi trafiliśmy do postindustrialnych fabryk na warszawskiej Woli. Dawne zakłady metalurgiczne znajdujące się przy ul. Bema są niezłym przykładem na wykorzystanie opuszczonych przestrzeni. Miejsce jest obecnie siedzibą kilku pracowni i firm, m.in. Showroomu Vertigo.

DAWNE ZAKŁADY METALURGICZNE LILPOP, RAU I LOEWENSTEIN

Następnie dotarliśmy do dawnej gazowni przy ul. Kasprzaka, która od lat stoi pusta i aż prosi się, aby otworzyć na jej terenie industrialny klub, który byłoby miłą odmianą dla dominujących w dzielnicy bloków i apartamentowców.

OPUSZCZONA GAZOWNIA NA WOLI

Powiśle złote lata ma już za sobą

Później podjechaliśmy na Powiśle, czyli dzielnicę, na której kilka lat temu rozwijała się warszawska hipsterka. Niestety, o tłumie ludzie siedzących na schodach pod PKP Powiśle można dziś zapomnieć. Dzielnica, podobnie jak Praga, od dłuższego czasu boryka się z problemami – z mapy Warszawy zniknął m.in. jeden z najbardziej popularnych klubów, czyli 1500 m2 do wynajęcia czy kawiarnia Czuły Barbarzyńca. Zniknęły również Wars and Sawa oraz A Nuż Widelec, które znajdowały się w dawnej, przedwojennej stajni przy ul. Dobrej.

Aktualne Powiśle nie ma wiele wspólnego z dawną wyluzowaną dzielnicą i kojarzy się głownie z nowo powstającymi apartamentowcami, często w zaskakujących lokalizacjach, jak chociażby ta w zabytkowej elektrociepłowni.

Na szczęście jedno wciąż się nie zmieniło – na Tamce dalej wypijecie dobrą kawę. Gdzie? W Storze!

Stor, ul. Tamka

Śródmieście daje radę

Mieszkańców stolicy, podobnie zresztą jak ich zachodnich sąsiadów (i nie tylko), zaczynają nudzić centra handlowe i sieciówki.

Dlatego oferujące polską modę concept shopy wyrastają w Śródmieściu jak grzyby po deszczu.

Jeżeli kojarzycie znajdujący się na berlińskim Kreuzbergu słynny VooStore, w którym poza ubraniami dostać można m.in. design czy magazyny, sprawdźcie koniecznie warszawski TFH Koncept. Kilka metrów dalej, w podwórku przy Szpitalnej 6 znajdziecie natomiast jedną z najbardziej znanych warszawskich marek – Risk Made in Warsaw.

TFH Koncept, ul. Szpitalna
Risk Made in Warsaw, Szpitalna
ul. Szpitalna i Pańska

Poza polską modą warszawiacy pokochali również vintage. Na szczęście nie musimy godzinami grzebać w przypadkowych lumpeksach, bo mamy w mieście sporą dawkę wyselekcjonowanych vintage shopów. Oldschoolowych kurtek z przełomu lat 80. i 90. szukajcie w znajdującym się w podwórzu na Chmielnej New Lady in Town. Dobra wiadomość jest również taka, że ubrania wyglądają dokładnie tak samo jak te z Mauerparku, a kosztują dużo mniej.

New Lady in Town, ul. Chmielna
New Lady in Town, ul. Chmielna

Vintage’owym zagłębiem jest również ulica Oleandrów.

Znajdziemy tam Safripsti, słynący z jedwabnych bomberek oraz wzorzystych koszul oraz Bazar Miejski, który jest nietuzinkowym miejscem na mapie Warszawy. Możecie bowiem wykupić tam swoją półkę, na której sprzedawać będziecie niepotrzebne wam ubrania, buty, płyty, kosmetyki i w zasadzie wszystkie możliwe bibeloty. Gwarantujemy, że można trafić tam na prawdziwe perełki – szpilki od Donny Karan za stówkę czy oldschoolową czapeczkę adidasa za 15 zł. Na miejscu spotkaliśmy Zuzannę Bartoszek, poetkę i artystkę, bohaterkę głośnego ostatnio filmu „Serce Miłości”, co, sądząc po jej oryginalnym i awangardowym sposobie ubierania się, może stanowić świetną reklamę dla tego lokalu.

Safripsti, ul. Oleandrów
Bazar Miejski, ul. Oleandrów

Jeżeli szukacie książek, szczególnie anglojęzycznych albumów i magazynów, to swoje kroki powinniście skierować na ul. Chmielną, gdzie znajdziecie chyba najlepszą w mieście księgarnię, czyli obchodzący właśnie 5. urodziny SuperSalon. Oferta księgarni spokojnie może konkurować ze sklepami jakie znaleźć możecie chociażby na Prenzlauer Bergu. Dobrych tytułów (i kawy!) szukajcie również w eMeSeNie, który mieści się w dawnym Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Jeżeli pobyt w Berlinie kojarzy wam się zaś głownie z zakupami w sklepach muzycznych, to mamy dla was stołeczną alternatywę dla słynnego Hard Wax czy Space Hall. Rocka, jazzu i klasyki szukajcie w Tamce, zaś rapu i elektroniki w SideOne. Oba sklepy ulokowane są na Chmielnej.

SuperSalon, ul. Chmielna
Side One i Vinyl Tamka, ul. Chmielna

Podsumowując: nasza pierwsza wycieczka po Warszawie pokazała, że porównywanie tego miasta do Berlina może mieć swoje uzasadnienie. Mimo że stolica Polski na pierwszy rzut oka wygląda jak aglomeracja zestresowanych i zapracowanych ludzi, to kiedy zboczymy z utartych szlaków, znajdziemy też w tym mieście spore pokłady kreatywności oraz luzu. Na głębsze wnioski musicie jednak trochę poczekać – już wkrótce będziemy mieli dla was bowiem kolejne części berlińsko-warszawskiego cyklu. W następnych odcinkach razem z mytaxi prześwietlimy stołeczną scenę techno oraz gastro. Bądźcie czujni!

SURPRISE