Biophilic design – projektowanie z miłości do natury jest przyszłością architektury

Bo człowiek nie może egzystować w oderwaniu od natury.
.get_the_title().

Choć współcześnie większość z nas mieszka w dużych ośrodkach miejskich, to jednak urbanizacja i procesy, do których doprowadziła są w zasadzie relatywnie młode. Bo czym jest 150 lat w perspektywie istnienia gatunku ludzkiego? Masowa migracja do gigantycznych metropolii sprawiła, że człowiek zatracił bliski kontakt z naturą i zaczął żyć z dala od rządzących nią procesów – co jest anomalią i kłóci się z pierwotnymi ludzkimi instynktami.

To właśnie na tym założeniu opiera się filozofia biofilii – w dosłownym tłumaczeniu “miłości do natury”, a w szerszym znaczeniu ludzkiej potrzeby współegzystowania z innymi organizmami żywymi.

Termin biofilia spopularyzował w latach 80. harvardzki psycholog Edward O. Wilson, który twierdził, że pierwotne dążenie człowieka do życia w zgodzie z naturą wywołuje stałą chęć obcowania z nią. Brak kontaktu z naturą zakłóca natomiast emocjonalną i zdrowotną równowagę człowieka.

Źródło: Terrapin Bright Green

Niedawno filozofia biofilii została przejęta przez architektów i designerów, którzy w swoich projektach w centrum stawiają człowieka – jego zdrowie, dobre samopoczucie i zadowolenie.

Zakładają, że niemożliwy jest pozytywny wpływ na te aspekty ludzkiego życia bez projektowania w bliskości z naturą.

Początek biophilic design dały wyniki dwóch badań. Pierwsze, dotyczące rekonwalescencji chorych w szpitalu, wykazało, że pacjenci leżący w salach z oknami wychodzącymi na zieleń dochodzą do siebie o wiele szybciej niż ci, którzy odzyskując siły muszą wpatrywać się w mury i ściany sąsiednich budynków.

Źródło: Gold Dog Communications Inc.

Drugie dotyczyły obecności uczniów na zajęciach – ich frekwencja była o wiele wyższa na zajęciach odbywających się w klasach mających dostęp do naturalnego źródła światła, niż na tych, które miały miejsce w salach sztucznie oświetlonych. Przełomowe wyniki tych badań doprowadziły do tego, że zasady projektowania w bliskości z naturą zaczęto powszechnie stosować w architekturze i aranżacji wnętrz.

Koncept biophilic design jest coraz częściej wykorzystywany w projektowaniu zarówno budynków komercyjnych, jak i prywatnych, w aranżacji wnętrz oraz w designie użytkowym.

Dlaczego biophilic design jest w dzisiejszych czasach tak ważny? Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że choroby będące bezpośrednim wynikiem stresu – zaburzenia psychiczne czy choroby układu krążenia – będą jednymi z najpoważniejszych problemów zdrowotnych w skali globalnej już w 2020 roku. Coraz silniej postępujące procesy urbanizacyjne oraz nieustannie zwiększająca się obecność technologii w otoczeniu człowieka sprawiają, że mamy coraz mniej możliwości pozostawania w kontakcie z naturą i wykorzystywania jej zasobów do utrzymywania równowagi fizycznej i psychicznej. Wprowadzanie elementów środowiska naturalnego do bezpośredniego otoczenia człowieka jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na polepszenie jego ogólnego samopoczucia i stanu zdrowia – niwelują one stres, regulują ciśnienie krwi, zwiększają produktywność i kreatywność, a także podnoszą poziom ogólnego zadowolenia.

Źródło: YTM Group

Biophilic design w architekturze i aranżacji wnętrz zastosować można na wiele różnych sposobów. Oto kilka przykładów zrealizowanych już projektów, które świetnie wykorzystują nadrzędne zasady tej koncepcji.

1. St. Mary’s Infant School, Anglia

Źródło: Dezeen

Naturalne materiały, z jasnym drewnem na czele, przestronne, przewiewne i naturalnie oświetlone wnętrza oraz interaktywna, pobudzająca różne zmysły przestrzeń to główne zasady biophilic design zastosowane w tym projekcie.

Źródło: Archilovers

2. Biura Pasona Group, Japonia

Źródło: Dezeen

Twórcy wnętrz biur Pasona Group przenieśli elementy środowiska naturalnego do sztucznie stworzonych przestrzeni – przywrócili pierwotny kontakt człowieka z naturą, tworząc wewnętrzną farmę w ramach biura. Ta umożliwia pracownikom hodowlę ich własnych warzyw, owoców i ziół.

Źródło: Architizer

3. Szpital Khoo Teck Puat, Singapur

Źródło: eco-business.com

Budynek zaprojektowano w taki sposób, aby kierował dominujący w regionie północno-wschodni wiatr do wnętrz szpitala, zwiększając naturalny przewiew pomieszczeń. Przesłony zamontowane na oknach nie tylko chronią pacjentów przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych, ale także kierują naturalne światło na sufit, potęgując tym samym jasność w salach i na korytarzach. Z kolei bezpośrednie otoczenie szpitala przypomina ogród botaniczny – bujna roślinność niemal wdziera się do wnętrz sal i pomieszczeń szpitalnych.

Źródło: Alpolic

4. Siedziba główna GitHub, USA

Źródło:

Naturalne materiały wykończeniowe oraz drewniane meble imitujące te z patio czy balkonu wprowadzają atmosferę pełną relaksu i swobody. Liczne świetliki zamontowane w sufitach wpuszczają do wnętrz naturalne światło. Podłogi biura wyłożono sztuczną trawą z rolki, oddziałując na zmysł dotyku pracowników.

Źródło: Sprudge

5. Biura zaaranżowane przy użyciu mebli Everspace, Polska

Źródło: materiały prasowe Everspace

Zielone ściany i ogrody wertykalne oczyszczają powietrze z toksyn, a motywy roślinne, naturalne wzory i zarysy krajobrazów wzbudzają poczucie harmonii i wewnętrznego spokoju. Biura wyposażono w funkcjonalne, wygodne meble z naturalnych materiałów oraz dodatki i dekoracje w kolorach ziemi.

Źródło: materiały prasowe Everspace
Źródło: materiały prasowe Everspace

Biophilic design jest kolejnym wymiarem rosnącego w siłę trendu wellness, który w centrum zainteresowania przedstawicieli różnorodnych branż stawia człowieka – jego potrzeby, zdrowie fizyczne i psychiczne, dobre samopoczucie. Architekci, urbaniści, projektanci i designerzy muszą wziąć pod uwagę potrzebę nieustannego kontaktu człowieka z naturą i właśnie z nią na uwadze realizować przyszłościowe projekty.

Tekst: AO

DESIGN